Twee derde van de Bel 20-bedrijfsleiders was nooit eerder CEO.

Heidrick & Struggles, gespecialiseerd in Executive Search en Leadership Consulting, publiceerde zopas de 11de editie van zijn internationale barometer ‘Route to the Top’. Het rapport van 2021 bevat een analyse van de profielen van 1.095 CEO's van de grootste beursgenoteerde ondernemingen, waaronder voor het derde jaar[1] ook van de Bel 20. Zo leren we dat slechts een derde van de CEO's van de BEL 20 deze functie eerder heeft bekleed, terwijl steeds meer CFO's en COO's tot hoofd van deze bedrijven worden bevorderd. De barometer bevestigt ook de tendens in ons land om jonge CEO's aan te stellen: bijna één op de twee CEO's werd voor het eerst in die functie benoemd vóór de leeftijd van 45 jaar, een record dat alleen in Ierland wordt geëvenaard. Met een mandaat van meer dan 11 jaar blijven de Bel 20-CEO's ook het langst op hun post en zijn ze het hoogst gekwalificeerd ter wereld. Onze CEO's springen er ook uit op vlak van twee andere criteria: meer dan een derde van hen komt uit een andere sector dan die waarin het bedrijf dat ze leiden actief is, en 10% van hen zijn vrouwen, wat België wereldwijd in de kopgroep plaatst.

De C-Suite ervaring, een bijna onvermijdelijke tussenstap naar de positie van CEO

Uit de editie 2021 van de ‘Route to the Top’-barometer, met een profielanalyse van CEO's in 2020, blijkt dat slechts 33% van de Bel 20-CEO's al eerder een dergelijke functie bekleedde. Het resultaat ligt lager dan in de twee vorige rapporten (43% in het rapport over 2019 en 38% in het rapport over 2020). Daarnaast hebben 7 van de 10 CEO's (71%) ervaring in een managementfunctie (C-Suite-ervaring), zoals Chief Financial Officer (29% tegenover 19% een jaar eerder) of Chief Operating Officer (10% tegenover 0% een jaar eerder).

"We stappen geleidelijk af van het traditionele denkpatroon waarbij we een CEO bij voorkeur aanstellen op basis van eerdere ervaringen in die functie," zegt Marie-Hélène De Coster, Partner-in-Charge van Heidrick & Struggles Brussel. "Als managers op C-Suite-niveau tijdens de pandemie hun veerkracht, aanpassingsvermogen en wendbaarheid hebben kunnen bewijzen, maken ze zeker kans om CEO te worden. Het is heel interessant om dit soort bewegingen te zien in een voortdurend veranderende wereld waarin je blijk moet geven van je bekwaamheid en vaardigheden op vlak van management."

De trend om managers in C-Suite-functies naar de top van het bedrijf te promoveren, zou ook kunnen verklaren waarom nieuwe CEO's in Bel 20-bedrijven meestal interne aanstellingen zijn (62%). Slechts 29% van hen is extern.

Voor het eerst CEO’s vanaf 46 jaar in de Bel 20

De trend om vrij jonge CEO's te benoemen zet zich in België jaar na jaar door. Bijna een op de twee Bel 20-bedrijfsleiders (48%) werd vóór zijn 45ste tot CEO benoemd. Dat resultaat wordt alleen geëvenaard door Ierland en is des te opvallender omdat het totale percentage voor dit criterium nauwelijks 25% bedraagt. De gemiddelde leeftijd waarop je CEO wordt in ons land, daalt nog steeds licht. We zitten nu op 46 jaar, vergeleken met 46,6 in het vorige rapport en 47 twee jaar geleden. Ook hier wijkt België af van het internationale gemiddelde van 49 jaar en bekleedt het nu de tweede plaats na Ierland.

Bel 20-CEO's zijn ook het meest ‘trouw’ aan hun bedrijf. Gemiddeld bekleden zij deze functie gedurende 11,1 jaar, terwijl de gemiddelde duur op wereldniveau slechts 6,6 jaar bedraagt.

"De loyaliteit van de Belgische CEO's tegenover hun bedrijf kan waarschijnlijk worden verklaard door het feit dat ze op jonge leeftijd die kans hebben gekregen zonder noodzakelijkerwijs ervaring te hebben als CEO," merkt Marie-Hélène De Coster op. Die loyaliteit staat allicht niet los van de gemiddelde leeftijd van de huidige Bel 20-CEO's, die 57 jaar bedraagt – een resultaat in lijn met de algemene trend van de barometer.

Het kwalificatie- en opleidingsniveau van de Belgische bedrijfsleiders, dat tot het hoogste ter wereld behoort, verklaart waarschijnlijk waarom vertrouwen wordt gegeven aan managers van in de veertig en zonder CEO-ervaring. 86% van hen heeft een diploma hoger onderwijs, vergeleken met 62% wereldwijd. Het enige land waar de bedrijfsleiders nog hoger opgeleid zijn, is Finland (92%). Net als in de afgelopen twee jaar is het behalen van een MBA geen ‘must’. Minder dan één op drie Belgische CEO's heeft zo’n diploma, wat vergelijkbaar is met het wereldwijde gemiddelde van het rapport.

Op vlak van diversiteit springt België eruit

Terwijl de vorige barometer een daling liet zien in de vertegenwoordiging van vrouwen in CEO-functies, blijkt uit de editie van 2021 een terugkeer naar de situatie van twee jaar geleden, vóór de gezondheidscrisis. In de Bel 20 is een op de tien bazen opnieuw ... een vrouw.

"Met dit percentage van 10% staat België in de top van de internationale ranglijst, waar het gemiddelde 6% bedraagt," analyseert Marie-Hélène De Coster. Alleen Ierland (14%) en Singapore (11%) doen het beter dan België.

Ook de diversiteit op het gebied van ervaring blijft terrein winnen. 37% van de Bel 20-bedrijfsleiders had voordien een functie in een andere sector. Dat resultaat plaatst ons land bovenaan de ranglijst. Binnen de sectoren zelf is er ook veel beweging merkbaar in België (42%), net als in Finland (44%) en Zweden (45%).

Opnieuw meer aanstellingen van CEO’s  

In het rapport van 2021 wordt bovendien op internationaal niveau het profiel blootgelegd van CEO's die tijdens de drie kritieke perioden van de corona-gezondheidscrisis zijn aangesteld: januari-juni 2020, juli-december 2020 en januari-juni 2021. De belangrijkste conclusie is dat het aantal nieuwe benoemingen in de eerste helft van 2021 spectaculair is gestegen, wat wijst op een herstel van vertrouwen. Ze overschreden de 100 (103 om precies te zijn), de hoogste score sinds 2018 (vergeleken met slechts 49 tussen juli en december 2020, en 89 tussen januari en juni 2020).

"Na een korte pauze in de benoemingen van CEO's en een terugkeer naar kandidaten met een meer ‘traditionele’ achtergrond, stellen veel bedrijven opnieuw hun vertrouwen in leiders met een bredere ervaring," aldus Marie Hélène De Coster. "Ook de vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid nam een hoge vlucht na de ‘pauze’ van vorig jaar: het aandeel vrouwen in CEO-functies was wereldwijd gedaald tot 6% in de tweede helft van 2020. In de eerste helft van 2021 steeg het opnieuw tot 13%.”

Om te besluiten: "Vandaag de dag, en vooral sinds de coronacrisis, staan CEO's meer dan ooit in de schijnwerpers, worden hun acties kritisch bekeken door een groter aantal belanghebbenden, en moeten ze veel transparanter zijn tegenover hun eigen medewerkers en dichter bij hen staan. In deze context zijn leiderschapskwaliteiten zoals wendbaarheid, empathie, het modelleren van organisatorische doelstellingen, het bevorderen van inclusie en een ESG-ambitie net zo belangrijk als specifieke expertisedomeinen."

Het volledige rapport ‘Route to the Top’ 2021 en de resultaten voor België zijn hieronder te vinden.

[1] België is voor het derde opeenvolgende jaar vertegenwoordigd in de internationale ‘Route to the Top’-barometer van Heidrick & Struggles. In de editie 2021 wordt België geanalyseerd naast 23 andere landen over de hele wereld, zoals Frankrijk, Duitsland of zelfs Brazilië en China.