De Belgische raden van bestuur in 2020 : minder benoemingen, wel belangstelling voor nieuwe bevoegdheden

Het bureau Heidrick & Struggles dat gespecialiseerd is in Executive Search en Leadership Consulting publiceert de vijfde editie van zijn ‘Board Monitor’, een barometer die het profiel  van nieuwe bestuursleden in kaart brengt. Voor de tweede keer op rij zijn de BEL-20-ondernemingen opgenomen in de steekproef van de Europese editie, wat niet alleen toelaat België te vergelijken met een tiental andere Europese landen, maar ook om mogelijke evoluties ten opzichte van vorig jaar te identificeren. Met slechts 12 nieuwe benoemingen (de helft van 2019) lijkt de BEL-20 de stabiliteitskaart te hebben gespeeld. Impact van de pandemie? Er is weliswaar sprake van een zekere status quo, maar er tekenen zich andere tendensen af, die een voorbode kunnen zijn van een herdefiniëring van de bevoegdheden binnen de raden van bestuur. Er wordt dus een zekere aantrekkingskracht in de BEL-20 waargenomen voor domeinen zoals cyberveiligheid en Diversiteit & Inclusie.

Relatieve stabiliteit in de raden van bestuur van de BEL-20

Heidrick & Struggles – een toonaangevend kantoor gespecialiseerd in Executive Search en Leadership Consulting – heeft zijn vijfde jaarlijkse Board Monitor gepubliceerd. Deze studie stelt ondernemingen in staat om de wereldwijde evolutie van het profiel van nieuwe bestuurders en de verschillen tussen de landen te analyseren. De Europese steekproef voor de editie 2020 bestaat uit 880 bestuurders uit 14 landen.

Van deze steekproef werden in België 12 nieuwe bestuurders benoemd. Dit is het laagste resultaat in vergelijking met andere landen en een daling van 50% in vergelijking met vorig jaar.

Marie-Hélène De Coster, Partner in Charge van Heidrick & Struggles Benelux, legt uit: “Het valt niet uit te sluiten dat de coronapandemie een impact heeft gehad op het aantal nieuwe bestuurdersbenoemingen. Deze relatieve stabiliteit bewijst ook dat de raden van bestuur van de BEL-20 deze pandemie, en alle moeilijkheden die deze periode op heel wat vlakken met zich meebrachten voor de ondernemingen, goed hebben aangepakt. Deze relatieve stabiliteit zou dus betekenen dat men vertrouwen heeft in de raden van bestuur”.

Andere indicatoren laten weinig veranderingen zien ten opzichte van 2019. Dit geldt met name voor de gemiddelde leeftijd van nieuwe bestuurders, met een gemiddelde van 56 jaar (een jaar ouder dan in 2019) en bestuurders die nog actief zijn in het beroepsleven, met een cijfer van 75% (83% in 2019).

« Ook dit jaar valt het internationale karakter van ons land weer op. Zo is 67% van de nieuwe bestuurders ‘geen onderdaan’ (tegen 63% in 2019) en heeft 33% ervaring op internationaal niveau. Hieruit blijkt dat België niet enkel op zichzelf is gericht. Integendeel, ons land onderscheidt zich nog steeds door zijn openheid tegenover het buitenland”, zegt een opgetogen Marie-Hélène De Coster.

Cybersecurity, duurzaamheid, diversiteit en inclusie: de toekomstige ‘post-covid’ prioriteiten  voor raden van bestuur?

Vandaag hebben wij begrepen en aanvaard dat wij ons moeten aanpassen aan het ‘nieuwe normaal’. Maar wat betekent dit voor de toekomst van de Belgische raden van bestuur?

Wat nu al uit de editie van 2020 blijkt, is een groeiende belangstelling voor andere vormen van expertise. Zo is een kwart van de nieuwe bestuurders in de BEL-20 een voormalig of huidig CEO, tegenover een derde op Europees niveau. Dit cijfer is gehalveerd ten opzichte van de Belgische steekproef van vorig jaar. 

Een evolutie die, volgens Marie-Hélène De Coster, steeds meer ruimte moet laten voor andere vakgebieden die waardevol zijn voor de raden van bestuur in de wereld van morgen: “De raden van bestuur stellen zich de juiste vragen, als ze willen kunnen inspelen op het nieuwe normaal post-covid. Het is aannemelijk dat er binnen ondernemingen opnieuw wordt nagedacht over de vraag of raden van bestuur wel zijn opgewassen tegen deze enigszins onzekere toekomst. Dat zou kunnen leiden tot de benoeming van bestuurders met geheel nieuwe expertises”.

Heidrick & Struggles voorziet een sterke groei van profielen die zullen leiden tot begrip en toepassing van nieuwe werkgewoonten, of het nu gaat om telewerken, welzijn op het werk, de toekomst van de beroepswereld, enz. De Board Monitor leert ons dat België op één van deze gebieden al een voorsprong heeft: met 17% van de bestuurders die ervaring hebben met cybersecurity, staat ons land pal aan de top van de barometer.

"Het is trouwens interessant - en zeer positief - om vast te stellen dat ervaring in cybersecurity niet alleen op directieniveau gewaardeerd wordt, maar ook binnen de raden van bestuur", voegt Marie-Hélène De Coster toe.

Een andere ontwikkeling die de laatste maanden ongetwijfeld aan kracht heeft gewonnen is diversiteit & inclusie. België is in dit opzicht ook vrij goed gepositioneerd. 8% van de nieuwe bestuurders van de BEL-20 heeft ervaring op dit gebied (tegen 6% voor de globale steekproef).

"Black Lives Matter, #MeToo, ... al deze maatschappelijke ontwikkelingen hebben invloed gehad op de zakenwereld. Om burgers te overtuigen van hun engagement, hebben de bedrijven tastbare inspanningen geleverd. De benoemingen van ervaren bestuurders op dit vlak is zeer zeker een verklaring voor deze cijfers".

Tot slot nog een laatste opmerkelijk feit wat expertises betreft: het percentage voor het aspect ‘duurzaamheid’ daalt dit jaar tot 0% (tegen 4% vorig jaar). Dit kan gemakkelijk verklaard worden door de huidige context:

"In crisistijd is het natuurlijk onmogelijk om alles tegelijk aan te pakken. Raden van bestuur hebben prioriteiten moeten stellen. We moeten echter opletten dat we geen overhaaste conclusies trekken. Dit cijfer betekent evenmin dat er een gebrek aan belangstelling is voor dit onderwerp. Integendeel, wij krijgen momenteel veel aanvragen over deze materie, en dat zou in de loop van 2021 moeten toenemen", besluit Marie-Hélène De Coster.   

Hieronder kunt u het volledige ‘Board Monitor Europe’-rapport van 2021 downloaden.